blog Archieven - Pagina 2 van 2

Hoogbegaafdheid een ‘Lonely Road’?

Buiten regent het, maar binnen bruist het. Met prachtige muziek op de achtergrond werk ik stap voor stap aan mijn 21-items-tellende Avalena To-Do List. Ik heb zoveel fijne ideeën voor de komende maanden, variërend van lezingen over hoogbegaafdheid tot gratis open inloop voor ouders tot speciaal aanbod voor hoogbegaafde jongeren.

Dit alles natuurlijk naast de specialistische begeleiding aan hoogbegaafde kinderen, voor wie de gangbare structuren en systemen een behoorlijke uitdaging kunnen zijn. Vind daar je weg maar eens in als je zes bent, of acht, of elf en niet zomaar ‘past’ in wat we als samenleving nou eenmaal ooit allemaal hebben bedacht.

Hoogbegaafdheid is meer dan ‘gewoon heel slim zijn’

Er is nog een wereld te winnen op het gebied van hoogbegaafdheid. Natuurlijk in praktische zin, maar vooral ook qua bewustwording. Want het gaat om zoveel meer dan ‘gewoon heel slim zijn’. Wanneer je weinig begrepen wordt (en/of jezelf niet leert begrijpen), wanneer je weinig aansluiting vindt, wanneer je vastloopt op school, verdwijnt in onderpresteren, rebellie en/of sociale wenselijkheid… dan kan het een behoorlijk eenzame weg zijn. Daarom is het zo belangrijk dat je de juiste mensen op je pad treft. Als hoogbegaafd kind. Als hoogbegaafde jongere. Als ouder-van een hoogbegaafd kind.

Want het hoeft niet zo eenzaam te zijn. En het hoeft ook geen last te zijn.

We hebben nog een wereld te winnen. Maar dat is het mooie: dat kan ook.

Buiten regent het. Binnen bruist het. Er is zoveel dat ik vanuit Avalena, met al mijn collega’s van GelukkigHB, en alle betrokken ouders, leraren, open-minded mensen en alle hoogbegaafde kinderen en jongeren zelf, kan doen.

Hoogbegaafdheid een lonely road? Niet als we het samen doen!

Ervaar jij (of je kind) het momenteel wel als een eenzaam pad? Je bent van harte welkom om contact op te nemen. Ik ben bereikbaar via www.avalena.nl/contact. Vanaf september kun je ook langskomen tijdens het gratis open inloopuur ‘Hoogbegaafd in Apeldoorn’ in het Bolwerk, Ravelijn 55, iedere tweede vrijdag van de maand om 10:00 uur.

Gratis open inloop: Hoogbegaafd in Apeldoorn

Iedere tweede vrijdag van de maand vindt de gratis open inloop ‘Hoogbegaafd in Apeldoorn’ plaats in Wijkcentrum Het Bolwerk, Ravelijn 55 (trap of lift omhoog naar de eerste verdieping, ruimte 2).

De eerstvolgende inloop is vrijdag 13 september tussen 10:00 en 11:00 uur.

De open inloop is bedoeld voor iedereen die vragen heeft over hoogbegaafdheid. Misschien ben je ouder van een (vermoedelijk) hoogbegaafd kind, ben je zelf (mogelijk) hoogbegaafd of ben je gewoon geïnteresseerd in dit onderwerp. Vooraf aanmelden mag, maar is niet nodig.

De inloop is gratis en de koffie staat klaar!

Heb je een vraag, overweeg je begeleiding, wil je eens kennismaken? Je bent van harte welkom. Ik ontmoet je graag!

Avalena aanwezig op Open Dag bij Cocoon Club

Zaterdag 11 mei zet de Cocoon Club in Apeldoorn haar deuren open. Aangezien ik deze ruimte gebruik voor groeps- en individuele begeleiding, zal Avalena ook aanwezig zijn op deze Open Dag. Vanaf 10:00 uur staan de thee en de koffie klaar. Je bent van harte welkom!

Wat is er bij Avalena te vinden?

Tijdens de Open Dag, die de naam ‘Vlinder Festival’ draagt, zal ik de hele dag aanwezig zijn voor praktische vragen, diepgaande gesprekken, vage twijfels en geniale ideeën.

(En ook voor geniale vragen, vage gesprekken, diepgaande twijfels en praktische ideeën.)

Ofwel: Je kunt bij me terecht voor algemene informatie en advies.

Daarnaast heb ik ook wat speelgoed bij me. Kinetisch zand. Potloden.
Misschien neem ik ook de programmeermuis mee of doen we het Edisonspel. Ken je dat niet? Geeft niets. Het is leuk en leerzaam tegelijkertijd – voor jong en oud.

Je mag natuurlijk ook alleen even kennis komen maken. Voel je vrij.

Van 11:30-12:30 uur en van 14:00-15:00 uur geven Sylvia Esquivel (Relax Kids Coach) en ik samen de les ‘Op Avontuur!’. Dit is een speelse bewegings- en ontspanningsles voor kinderen.

(En hun ouders?! Meedoen is toegestaan!)

Zijn jouw kinderen niet (allemaal) hoogbegaafd of hoogsensitief? Geen probleem. Ook voor hen is de les geschikt.

Wat kun je verder allemaal doen tijdens de Open Dag?

Tijdens het Vlinder Festival kun je, naast de lessen van Sylvia en mij, gratis dynamische yoga-, Feldenkrais- en Tai Chi-lessen volgen. Daarnaast is er een Ayurvedisch specialist aanwezig. Ook worden er Thaise massages en ademsessies aangeboden. Wil je meer weten over de precieze tijden? Kijk dan even op de website van Cocoon Club.

Léonie de Dreu, Ursula Bouwmeester, Isabel Westerhof, Sylvia Esquivel en Gunita Bauere zijn naast de lessen ook aanwezig op het Festival zelf. Heb je vragen? Spreek ze aan!

Wat je verder nog moet weten over het Vlinder Festival

Datum: Zaterdag 11 mei van 10:00 t/m 15:00 uur.
Locatie: Cocoon Club, Deventerstraat 130P in Apeldoorn.
Prijs: Gratis entree, gratis parkeren, gratis lessen, gratis koffie/thee, gratis gesprekken. Helemaal gratis dus.
Geschikt voor: ieder gezinslid (0-100) met interesse in hoogbegaafdheid of hoogsensitiviteit, (mindful) bewegen, persoonlijke ontwikkeling, bewust eten en/of speelse activiteiten.

Tot zaterdag!

Kan je zaterdag niet langskomen, maar wil je toch graag contact? Stuur dan een mail via het contactformulier.

Op zoek naar vuur (deel II)

Nieuwe stap

“Weet je waarom we hier nu zijn?” vraag ik haar. Ze knikt. We gaan op bezoek bij de makers van onze (thermos- en water)flessen, die daarmee het eenmalige gebruik van plastic willen verminderen. Hoewel ze er een paar weken geleden graag naartoe wilde, heeft ze er nu niet al te veel zin in.

Iets nieuws is vaak ook spannend. Daarom vertel ik haar wat ik weet. Wie we gaan ontmoeten. Hoe lang het ongeveer zal duren. Dat ze alles mag vragen wat ze wil weten. Want hoewel ik zelf behoorlijk benieuwd ben wat er allemaal te horen en te leren is, is dat vooral belangrijk: dat zij haar vragen, haar interesses, haar ideeën durft te volgen. Het is niet mijn vuur waarvoor we hier zijn.

“Heb je nu al vragen?” Ze schudt haar hoofd.

Dan is het nu tijd om naar binnen te gaan. Oftewel…

Op bezoek bij Retulp

Bij binnenkomst wacht ons een warm onthaal door Pieter en Michel, business manager en commercieel manager. Vol enthousiasme vertellen ze over Retulp. Over de doelstelling, de technieken, de achtergrond, de mogelijkheden, de keuzes. Haar moeder en ik luisteren en vragen en praten en luisteren en vragen nog meer. Er gebeurt veel achter de schermen. Ik vind het bijzonder dat we daar meer over mogen leren. Zomaar. Omdat we het gevraagd hebben en zij ‘Ja’ zeiden.

Ondertussen gaat de 10-jarige op onderzoek uit. De standaardmodellen. De prototypes. De kleuren. De vormen. Alles wordt opgepakt, omgedraaid, geanalyseerd en becommentarieerd. Hoe meer ze opmerkt, hoe vrijer ze zich voelt.

De mannen van Retulp krijgen gratis advies over logo- en kleurgebruik, materiaalkeuze en toekomstplannen: investeren in 3D-geprinte modellen zou wel eens een heel goed idee kunnen zijn. Dat is namelijk echt úniek!

Ik zie de lichtjes in haar ogen aangaan. Het vuur brandt.

Pieter neemt uitgebreid de tijd voor haar. Hij beantwoordt vragen, deelt zijn kennis en biedt haar alle ruimte om zelf te onderzoeken. Als klap op de vuurpijl mogen we allemaal een fles uitzoeken om mee naar huis te nemen. Ze kan het bijna niet geloven. Zomaar! Een cadeau bovenop het cadeau dat dit bezoek toch al is. En ze mag er ook nog een foto van maken in de professionele (‘magic’) box, waar ze normaal hun nieuwe modellen fotograferen voor de website. “Ik vroeg me altijd al af hoe ze die achtergrond zo wit konden krijgen!” Wat is de wereld leuk als je zelf mag ontdekken.

“Mam, ik kan later óók flessen gaan vormgeven!” zegt ze als we anderhalf uur later weer buiten staan.

Ik hoor het aan en glimlach. Goed zo, dame. Droom maar weer. Dat is het begin.

Dankjewel Retulp, voor alle ruimte die jullie ons, en in het bijzonder de 10-jarige, hebben geboden! Het was een waardevol bezoek.

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

Dit is deel 2 van het tweeluik ‘Op zoek naar vuur’. Hier vind je het eerste deel. Op de hoogte blijven van mijn blogs? Volg de FB-pagina van Avalena.

Avalena begeleidt hoogbegaafde en hoogsensitieve kinderen en jongeren bij het vinden van hun eigen weg. Specialistisch, met veel persoonlijke aandacht en ruimte voor ieders unieke groeiproces. Hier lees je meer over (het gezicht achter) Avalena. Avalena is gevestigd in Apeldoorn.

Op zoek naar vuur (deel I)

Ze heeft geen zin om nu bij mij te zijn. In leren heeft ze ook geen zin. De mensen om haar heen zeuren aan haar hoofd. Ze wil gewoon met rust gelaten worden. Waarom moet zij nou weer hoogbegaafd zijn?

Behoefte aan autonomie

We zijn al een tijdje onderweg, zij en ik. We hebben al een aantal paden bewandeld en steeds valt me op hoe groot haar behoefte aan autonomie is. Hoe meer druk, hoe meer weerstand. Wat wij, ‘de volwassenen’, willen is niet relevant als zij het zelf niet wil. Maar wat is het dat zij wil?

Ieder mens is érgens voor gemotiveerd. De kunst is om erachter te komen waar het vuurtje brandt, dwars door alle weerstand heen.

Ik besluit het over een andere boeg te gooien.

Motivatie van binnenuit

“Ken je Boyan Slat?” vraag ik. Daar heeft ze inderdaad van gehoord. Zij vertelt me over de plastic soep en hoe groot dat probleem is. Ik vul aan met alles wat ik weet over The Ocean Clean Up en samen kijken we naar een filmpje, waarin Boyan Slat vertelt over het proces tot aan nu.

Het gaat me op dit moment niet om de werking van de machine, maar wel om dat andere: hoe te dromen, hoe te durven, hoe te doen.

Juist het proces laat zien dat succes geen knop is die je omzet, maar het resultaat van innerlijke gedrevenheid. Het gaat niet meteen, het gaat niet perfect en het gaat niet kritiekloos. Maar: als je je intrinsiek gemotiveerd bent, zijn al die factoren bouwstenen om verder te komen. Ze vertragen het proces misschien, maken de weg langer dan je wilt, maar ze stoppen je niet. Het vuur van binnen blijft branden.

Ze vindt het wel mooi, op zich. Sterk van Boyan dat hij zo zijn eigen plan blijft trekken. En die autonomie, dat vindt ze de meest inspirerende eigenschap.

Het mag wat mij betreft nog wel een laagje dieper.

Inspiratie als motivatie?

“Je hoeft geen Boyan Slat te zijn”, zeg ik, om over te schakelen naar de wereld die iets dichter bij haar ligt. “Je kunt ook andere dingen doen, voor een doel dat je zelf heel belangrijk vindt. Wat zou dat voor jou zijn?”

Binnen mum van tijd ligt er een actieplan Global Warming, compleet met bewustwordingsstrategieën en te zetten stappen. Ze heeft precies gedaan wat ik haar vroeg.

Maar het landt niet in haar. Het vuur brandt niet.

De wereld dichterbij

“Zie je deze thermosfles?” zeg ik. “Dat wordt gemaakt door een bedrijf dat hier in Apeldoorn zit. Zij houden zich óók bezig met het terugdringen van plastic.”

“Echt?!” Grote ogen kijken me aan. Ze heeft zelf ook een fles van dit merk. Nu wordt het tastbaar. “Ja, echt!” zeg ik, en ik vertel het weinige wat ik ervan weet. Dat ze zich inzetten om single use plastic te bestrijden. Op hun manier bijdragen aan een betere wereld, zoals we dat allemaal op onze eigen manier kunnen doen.

Ik zie haar ogen oplichten. Ineens is het geen abstract verhaal meer, maar een dagelijkse realiteit. Een heel concreet voorbeeld van hoe het óók kan zijn, naast alles wat energieslurpend en saai is. Gewoon hier in Apeldoorn!

Doorpakken nu.

“Ik weet niet of het mogelijk is, maar als het kan, zou je het dan leuk vinden om daar eens een kijkje te gaan nemen?” Ze knikt heftig en lijkt daar zelf van te schrikken, want meteen daarna sluiten de luiken weer.

Maar ik heb het al gezien: hier zit een vonkje.

“Oké”, zeg ik. “Dan ga ik kijken of ik dat kan regelen.”

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

Dit is deel 1 van het tweeluik ‘Op zoek naar vuur’. Binnenkort volgt deel 2. Op de hoogte blijven van mijn blogs? Volg de FB-pagina van Avalena.

Avalena begeleidt hoogbegaafde en hoogsensitieve kinderen, jongeren en jongvolwassenen bij het vinden van hun eigen weg. Specialistisch, met veel persoonlijke aandacht en ruimte voor ieders unieke groeiproces. Hier lees je meer over (het gezicht achter) Avalena. Avalena is gevestigd in Apeldoorn.

Rineke Derksen

Je eigen weg vinden

Ik vertrek. De deur uit. Tempo, want de wind is koud, de lucht dreigend en mijn voeten doelgericht. Er is een bus te halen. Ik word in Zwolle verwacht.

Ondertussen, elders in het land en zelfs daarbuiten, doen velen het anders en toch basaal hetzelfde: Vertrekken. De deur dichtslaan. Koers zetten naar Zwolle. Ook zij worden verwacht.

Warm onthaal

Als we er zijn, wacht ons een warm onthaal. Met brownies en koffie, thee voor wie wil. Met een map vol kennis en een warme knuffel. “Welkom! Fijn dat je er bent.”

Luisteren, delen, inspireren en geraakt worden

Oude bekenden, nieuwe gezichten, gedeelde interesses. We zijn hier, op het GelukkigHB-opleidingscentrum, al zo veel vaker geweest, en toch komen we steeds terug. Waarom? Om onszelf te voeden met nieuwe ideeën, praktische tips, toepasbare kennis. Om te horen van anderen hoe het met hen gaat, hoe zij begeleiden, wat hun ervaringen zijn. We luisteren, delen, inspireren en worden geraakt, niet in de laatste plaats door de prachtige film ‘Rise’, waarin jongeren vertellen wat het voor hen betekent om (zeer) hoogbegaafd te zijn.

Het is: je weg vinden in een wereld die jou niet altijd begrijpt en die jij niet altijd begrijpt. Het is: je weg vinden in je eigen binnenwereld, die intens en diepgaand, complex en veelzijdig is. Het is: die weg vinden.

We zien hoeveel verschillende gezichten hoogbegaafdheid heeft, en hoeveel gelijkenissen tegelijkertijd. We weten al zoveel. We weten nog zo weinig. Er is nog zoveel meer te leren.

De waarheid over hoogbegaafdheid

Soms lijkt hoogbegaafdheid een feestje. Zo slim, dat kan toch alleen maar een voordeel zijn? Soms lijkt hoogbegaafdheid een last. Zo’n kloof met andere mensen, dat kan toch alleen maar een nadeel zijn? De waarheid is: het is allebei en geen van beide. Hoogbegaafdheid is intens, kansrijk, onmogelijk, hobbelig, zoekend, fantastisch, onconventioneel, vervullend, zinloos, interessant, uitdagend en zingevend – een gave en een opgave ineen. Het is dit alles en niets van dit alles. Het is tegenstrijdig en verenigbaar. Het is een zoektocht met een einde, en dan gewoon weer een nieuw begin.

In Rise zien we uitzonderlijk hoogbegaafde jongeren die worstel(d)en met hun leven, en gaandeweg hun vorm vinden. Niet via de gebaande paden, niet zonder slag of stoot. Maar wel: op het ritme van het kloppen van hun hart.

Het is hoopgevend en uitnodigend tegelijkertijd. Ieder kind gaat op zijn of haar eigen manier om met het gegeven hoogbegaafd te zijn. Vanuit Avalena (standplaats: Apeldoorn) laat ik hen die eigen weg zoeken, terwijl ik een stuk met hen oploop. Ondertussen doen mijn collega’s hetzelfde op zoveel andere plekken in het land. Samen lopen we op het ritme van het kloppen van ons hart.

Zachtjes laten landen

De studiedag is ten einde. Ik vertrek. De deur uit. Tempo, want de wind is koud, de lucht dreigend en mijn hoofd vol. De ervaringen van de dag sijpelen nog dagen na.

Even geduld?!

Hij is net vier geworden. Vanaf volgende week gaat hij naar school. Daarom is hij vandaag voor het laatst in de GelukkigHB-peutergroep. Dat zullen we weten ook.

“Kijk, kijk!” Vol enthousiasme komt er een kereltje de groep instormen. “Ik heb een traktatie!” Hij heeft een aantal zakjes bij zich, voor iedere peuter één. Wat erin zit, is nog niet te zien. Maar hij weet het al, want hij heeft die traktaties zelf mogen uitzoeken. Hij vindt het cadeautje zó leuk, dat hij eigenlijk niet kan wachten om het zelf te mogen uitpakken. Toch moet hij nog even geduld hebben. “Straks, bij het drinken”, krijgt hij te horen.

Oef, wat is wachten moeilijk als je zó enthousiast bent.

Het lijkt eindeloos te duren, maar eindelijk is het zover. Zodra er bekers worden gepakt, heeft hij zijn zakje al opengescheurd. Er zit een do-it-yourself-vliegtuigje in, een spekkie en een lolly. Hij begint meteen te bouwen. “De snoepjes mogen jullie straks in de auto opeten”, klinkt het. Een boodschap die sommige kinderen niet lijken te (willen) horen: zij hebben hun snoep al op voordat de pauze is afgelopen.

Zij-van-3 heeft het wel gehoord. Ze pakt haar spekkie. Voelt eraan. Likt een keer over de bovenkant. Stopt het weer terug in het zakje. Pakt het er weer uit. Zet haar tandjes in het rozige velletje. Stopt het weer terug. Hier wordt zelfbeheersing ontwikkeld. Of, zoals dat zo mooi heet: respons-inhibitie. Het vermogen om niet te handelen naar de eerste impulsen.

Wat is wachten moeilijk als je zóveel zin hebt in wat lekkers.

Hij-van-3 heeft het ook gehoord. Zijn zakje ligt onaangeraakt op tafel. Om zich heen ziet hij de andere kinderen snoepen. Naast hem ziet hij zij-van-3 spelen met haar spekkie. Zijn blik gaat steeds weer naar het zakje op tafel. “Vind je spekkies lekker?” vraag ik. Hij knikt, bijna onzichtbaar. Daar blijft het bij.

Een dik halfuur later is de groep ten einde. Met het zakje in zijn hand loopt hij-van-3 op zijn moeder af. “Dit is voor dadelijk in de auto“, hoor ik hem fluisteren. Ik moet ervan glimlachen.

Met zijn respons-inhibitie zit het duidelijk wel goed.*

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

In een GelukkigHB-groep worden executieve vaardigheden spelenderwijs getraind. Ook leren kinderen omgaan met hun hoogbegaafdheid, inclusief de daarbij behorende intensiteiten en uitdagingen. Woensdag 6 maart 2019 start een GelukkigHB-groep (basisschoolleeftijd) in Apeldoorn. Meer weten over de GelukkigHB-groep? Klik hier om verder te lezen.

*Bovenstaande ervaring deed ik op in de GelukkigHB-Peutergroep in Zwolle.

Volle kracht vooruit

Bart is 34 jaar. Of hij hoogbegaafd is, weet hij niet zeker. De kenmerken herkent hij wel, op zich, maar het maakt hem eigenlijk ook niet uit. Hij heeft genoeg andere dingen om zich mee bezig te houden. Grootse dromen, grootse plannen, grootse daden.

Dromen is Doen

Eens kreeg hij de reactie dat “het altijd goed [is] om iets te dromen te hebben”. Hij had die opmerking niet zo goed gesnapt. Dromen? Hij gaat het gewoon dóen. Aan alleen dromen heeft niemand iets. Het grootste manco vindt hij alleen wel dat er maar zo weinig tijd is voor al die ideeën in zijn hoofd. Daarom werkt hij, naast zijn intensieve baan, opleiding in het buitenland, tweede klushuis en de verzorging van zijn pasgeboren zoon, regelmatig stukjes van de nacht. Dat vindt ook hij inmiddels wel wat intensief.

Hij leeft intens, bruisend en vol vuur. Steun krijgt hij daar niet altijd bij. Mensen snappen hem niet, vrezen dat hij burn-out gaat of bieden weinig ruimte voor zijn ontwikkelingsdrang. Zolang hij niet expliciet wordt tegengehouden, gaat hij door. Wie aanhaakt, is welkom. Die mensen zijn hem dierbaar. Maar door gaat hij sowieso.

“Gewoon niet moeilijk doen” is zijn motto. En dan volle kracht vooruit.

Er is nog zoveel te doen.

Overduidelijk hoogbegaafd

Wanneer ik hem zie, is er voor mij geen twijfel: overduidelijk hoogbegaafd. De manier waarop hij praat, zijn snelle, associatieve en spitsvondige woordgrappen. Eén bonk energie. Ik snap dat de term voor hem niet uitmaakt: hij weet wat hij wil en hij gaat erachteraan, dwars door (on)mogelijkheden en (fysieke) grenzen heen. Met zijn tomeloze energie ziet hij in alles een uitdaging. Daarbij moet hij alle mentale energie wel zien te balanceren met de rest van zijn lijf – een uitdaging op zich, want dat kost tijd die hij eigenlijk niet heeft.

Wie hem nu ziet, succesvol, gelukkig, blakend van zelfvertrouwen, zal hem niet herkennen als de jongen die moeite had met zijn anders-zijn. Doordat hij weinig aansluiting vond bij anderen, lukte het hem een tijdlang niet om zijn draai in het leven te vinden. Dat is nu anders. Ergens, op een onbewust moment, besloot hij te gáán voor wat hij belangrijk vindt, wat anderen er ook van vinden. Dat hij daarbij andere keuzes maakt dan de meeste mensen, vindt hij geen probleem. Er is nog zoveel te ontdekken, zoveel moois om te creëren. Daar wil hij zijn energie op richten, want het maakt hem blij een vernieuwer te zijn.

Balans tussen zichzelf en de wereld

Niet iedere hoogbegaafde komt zo goed terecht als Bart. Maar zijn verhaal laat wel zien dat het kan: hoogbegaafd zijn in een overwegend niet-hoogbegaafde wereld. Eigenzinnig je eigen koers varen, zonder je af te zonderen of af te hoeven zetten tegen de wereld. Bart benut de kwaliteiten van het hoogbegaafd-zijn (autonomie, wilskracht, creatiekracht) zonder in de valkuilen (zoals faalangst, sociale aangepastheid of boze rebellie) te verdwijnen. Hij heeft, op zijn manier, een balans gevonden tussen zichzelf en de wereld.

“Het is een kunst jezelf te zijn in een wereld die vaak anders van je vraagt.”

Maar het kan.

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

Avalena begeleidt hoogbegaafde en hoogsensitieve kinderen, jongeren en jongvolwassenen bij het vinden van hun eigen weg. Specialistisch, met veel persoonlijke aandacht en ruimte voor ieders unieke groeiproces. Individueel of in kleine groepen. Kind of jongvolwassene (3-23 jaar), ouder of professional. Avalena is gevestigd in Apeldoorn, Gelderland