Hoogbegaafde mensen beleven het leven intens. Dat betekent dat ze sterk prikkelgevoelig zijn. Hoe dat er precies uitziet, is bij iedere hoogbegaafde anders. De overexcitabilities* (gevoeligheden, intensiteiten) laten zien welke overeenkomsten en verschillen er kunnen zijn.
- Intellectueel: Een ‘ever active’ brein. Snel denken, veel vragen, willen begrijpen, intrinsieke nieuwsgierigheid. Een snelle, eigenzinnige denker, die niet zomaar genoegen neemt met een antwoord, maar steeds weer een nieuwe kwestie of puzzel op te lossen heeft. Leerhonger!
- Psychomotorisch: Het lichaam praat mee! Overactief, beweeglijk, druk, veel en snel praten, altijd met iets moeten friemelen. Dit zijn de stuiterballetjes, vooral als het enthousiasme of juist de spanning toeneemt. Beweging is een belangrijke uitlaatklep.
- Emotioneel: Ik voel dus ik leef. Een intens, veelzijdig en kleurrijk gevoelsleven, met alle nuances die daarbij horen. Het leven ráákt hen, recht in het hart. Ze voelen zich diep betrokken bij (het leven en lijden van) andere mensen, dieren en de wereld in het algemeen. Groot invoelend vermogen, rechtvaardigheidsgevoel en emotionaliteit. Recht uit het hart!
- Verbeeldend: “If you can dream it…” Dit zijn de verhalenvertellers, de toneelspelers, de schrijvers en de dromers. Mensen met een rijke fantasie en sterke verbeeldingskracht. Zij hebben maar een flintertje realiteit nodig om innerlijk een hele wereld op te tuigen. Zit niet zo te dromen, jongen… Voor hen is dit een prachtig instrument om het leven als magisch te zien.
- Sensorisch: Gevoelig voor geur, reuk, kleuren, structuren, geluiden. Willen de dingen graag even aanraken, alsof ze dan nog beter kunnen voelen hoe mooi iets is. Kunnen intens geraakt worden door schoonheid. Voorbeelden zijn: kunst, natuur, prachtig kleurenspel of muziek.
*Deze vijf intensiteiten zijn geformuleerd door psychiater en psycholoog Kazimierz Dabrowksi (1902-1980) in zijn ‘Theorie van Positieve Desintegratie’. Zijn compagnon en collega-psycholoog, bioloog en neuroloog Michaël Piechowski noemt ‘sterk ontwikkelde intuïtie’ als nummer zes.