Tag Archief van: Overexcitabilities

Intens ouderschap.

Wie een hoogbegaafd kind heeft, weet: het is meestal niet de slimheid die voor de problemen zorgt. Het is niet de feitenkennis. Niet het altijd maar meer willen weten. Het zijn niet de vragen die je kind stelt, of inmiddels al geleerd heeft om niet meer te stellen. Het is niet de Saa(aaaaaaaahhhhhh!!!)aaiheid van alles. Het probleem zit hem niet op cognitief niveau.

Oh, ja, voor een deel wel:

Een kind dat niet voldoende wordt uitgedaagd, komt niet voldoende tot leren. Lesstof op maat is cruciaal om onderpresteren bij hoogbegaafde kinderen te voorkomen.

Maar dat is School. En hier, in deze blog, heb ik het niet over school. Niet over compacten en verrijken, niet over hogere leerdoelen en projectmatig werken. Ik heb het over jou, als ouder, in contact met je kind. En dan is het niet de slimheid die voor de grootste uitdagingen zorgt.

Het is de intensiteit.

Kinderen zijn spiegels.

Iedere ouder heeft triggers in contact met zijn of haar kind, vaak voortvloeiend uit eerdere ervaringen.

  • Misschien triggerden de slapeloze nachten van je baby eerdere momenten dat je je wanhopig voelde: “Ik kan dit niet!”
  • Misschien zorgde je aanhankelijke dreumes soms voor een beklemmend gevoel of voelde je boosheid bij je alwéér-niet-luisterende (of: niet-gehoorzame?) peuter. “Niemand luistert ooit naar mij!
  • Misschien voelde je schaamte bij de publiekelijke driftbui van je kleuter.
  • Misschien voelde je zelftwijfel bij je pre-puber. Heus, je weet wel dat je niet de méést stomme mama óóit bent… maar oh. Niet lief zijn, niet aardig gevonden worden… ook dát kan een trigger zijn, als je als kind zelf vooral Lief & Aardig werd geacht te zijn.

Het is misschien niet leuk, maar wel heel normaal dat je kind op je pijnpunten duwt. Je wordt geconfrontreerd met je eigen zelfbeeld, met overtuigingen en opvattingen die je -onbewust- uit je eigen jeugd hebt meegenomen. Door je ervan bewust te worden, kun je ernaar kijken. Wat wordt er in mij geraakt? Klopt het wat ik denk? Is dit ‘van nu’ of speelt er oud zeer mee in mijn reactiepatronen? Metavragen die zelden zo simpel zijn als ze hier nu staan, juist ómdat we emotioneel getriggerd zijn geraakt. Het kan hard werken zijn. Altijd al, voor iedere ouder. “This parenting thing is so easy! said no parent ever”…

Spiegels keer tien.

Maar dan heb je een hoogbegaafd kind. Een slim kind, ja, maar meer nog: een intens kind.

Bij hoogbegaafde, en dus intense, kinderen komt de wereld binnen. In ideeën, concepten, gedachten, beelden. In gevoelens, stemmingen en sferen. In woorden, in geluiden, in licht en in donker. In hardheid. In zachtheid. In alle complexiteit en intensiteit van ons bestaan. Er is een voortdurende wisselwerking tussen (de rijkgevulde) Binnenwereld en (de volop-waargenomen) Buitenwereld.

Ze hebben hoogten en diepten die weinig mensen (her)kennen: in hun denken, in hun voelen, in hun handelen, in hun Zijn.

Altijd. Overal. Dat wil zeggen: ook ’s nachts (weinig slaap nodig, onrustige nachten, veel te verwerken, dromen / nachtmerries, moeite in slaap te vallen, volle hoofdjes, een immer actieve geest). Ook bij het opstaan (vroeg wakker, meteen AAN en volle bak vooruit). Ook aan de keukentafel. Ook bij het tandenpoetsen. Ook op een kinderfeestje. Ook bij muziekles. Ook tussen mensen waar ze geen connectie mee voelen. Ook als ze lijfelijk moe zijn. Ook als ze gaan logeren. Ook als ze liever thuisblijven.

Ook als ze behoefte hebben aan autonomie, en altijd autonomer dan kan / mag / ‘maatschappelijk gangbaar is’ of ‘bij hun leeftijd past’.
Ook als ze zich niet serieus genomen voelen. Ook als ze tegen ‘onrechtvaardige’ regels en grenzen aanlopen. Ook als ze zich niet gehoord voelen. Ook als ze zich veroordeeld voelen. Ook als ze zich moeten conformeren (maar dat niet willen. Niet kunnen. Niet doen.) Ook als ze zich anders en eenzaam voelen. Ook als ze je vertellen wat goed, maar vooral ook: niet goed voor hen is. Als ze je hard danwel zacht laten weten: “Dit past niet bij mij.”

Ieder kind heeft unieke behoeften. Bij hoogbegaafde kinderen liggen deze behoeften regelmatig buiten de gestelde parameters van onze maatschappij. Ze rammelen aan ‘hoe het hoort’ en daarmee ook -hard- aan jouw verwachtingen, overtuigingen, ervaringen.

“Mag ik desondanks volledig MIJ zijn?”

Ze zijn je spiegel, maar dan keer tien.

En jij, als ouder van zo’n intens, hoogbegaafd kind?

Jij ziet het allemaal: het kind dat zoekend, worstelend, dansend, twijfelend en standvastig zijn weg naar buiten baant. Je helpt het sturen: jóuw kind dat vloekend en tierend en huilend en lachend en bruisend en zingend zijn eigen pad zoekt.

Ze willen zoveel. Ze kunnen zoveel. Maar oh: wat ben jij nodig, lieve ouder. Om hen te leren die intensiteit te (h)erkennen, te eren en te leren kanaliseren. En om, in dat prachtige en soms stormachtige proces zelf te blijven staan. Met al jouw triggers. Al jouw moeheid en je moeite. Al jouw bagage, ervaringen, pijn. Maar ook: met al jouw talenten, al jouw vaardigheden, al jouw geleerde lessen. Met alles wie jíj bent.

Jij bent de begeleider op het pad van jouw kind. Niet om hen te leren hoe ze met hun slimheid kunnen omgaan, maar om hen te zien, in én met al die intensiteit, en te zeggen:

“Ik zie je en ik hou van je. Altijd. Overal. En onvoorwaardelijk veel.”

Je hoogbegaafde kind is je spiegel keer tien. Een uitdagend, stormachtig, groots, machtig mooi proces. Dat wil zeggen: als je durft te kijken.

Durf jij?

***

Het opvoeden van een kind dat het leven zo intens beleeft, vraagt om bewust ouderschap. Klinkt mooi, is het ook. Maar makkelijk? Dat zeker niet (altijd). Merk je dat je hier graag eens over wilt praten? Avalena is er ook voor jou. Ik hoor graag wat ik voor je kan betekenen.

Hoe is jouw kind hoogbegaafd?

Modellen, schema’s en theorieën

En dan blijkt je kind hoogbegaafd te zijn. Je leest erover. Komt waarschijnlijk in aanraking met ‘het Delphi-model‘, waarin hoogbegaafdheid (m.i. bijzonder goed) wordt gedefinieerd. Je leest boeken, verdiept je in kenmerken en ‘symptomen’, leert over onderpresteren, faalangst en misschien zelfs wel over de overexcitabilities (‘prikkelgevoeligheden’ / superstimulatieve gebieden of welke Nederlandse term er ook maar aan gegeven wordt) van Kazimierz Dabrowski. Je weet nu meer over hoogbegaafdheid dan het gros van de wereldbevolking. Dat is ontzettend waardevol!

(G)een handleiding bij hoogbegaafde kinderen

Maar weet je ook wat hoogbegaafdheid voor jouw kind betekent? Welke prikkelgevoeligheden jouw hoogbegaafde zoon of dochter precies wel en niet heeft, en in welke mate? En, als je dat dan weet, weet je dan ook HOE het zich uit? En op welk moment? In welke situatie? (Hoe) herken je de prikkelgevoeligheden in het dagelijks leven? Zie je de kruisverbanden tussen de overexcitabilities – heb je al kunnen achterhalen hoe de ’te prikkelen gebieden’ elkaar beïnvloeden?

Soms lijken we te willen dat er één handleiding is voor alle hoogbegaafde kinderen en jongeren. Jammer, maar die is er niet. Hoogbegaafdheid ziet er steeds weer anders uit. Als er één ding is dat je nog kunt of wilt leren over hoogbegaafdheid, dan is het wel dit: er zijn geen twee hoogbegaafde kinderen hetzelfde, zoals er simpelweg geen twee mensen hetzelfde zijn. Dat is niet ineens anders wanneer een kind of jongere hoogbegaafd blijkt te zijn.

Een voorbeeld:
Twee hoogbegaafde kinderen scoren hoog op de intellectuele, emotionele en psychomotorische overexcitability. Toch ziet hun kleurenpalet er heel anders uit. Ze verwerken prikkels op dezelfde gebieden diepgaand (=overeenkomst), maar wát hen prikkelt en hóe zich dat uit is individueel bepaalt (=verschil). Soms zit er overlap in, soms zal het verschillend zijn. Begeleiding moet alleen daarom al maatwerk zijn.

Hóe is jouw kind hoogbegaafd?

Want heel leuk, al die theorie. Maar dan komt de praktijk. Jouw kind, met zijn of haar eigen cognities, strategieën, gedragingen. Met zijn of haar eigen interesses en energiebalans. Met zijn of haar eigen ervaringen uit het verleden. En dat allemaal samen bepaalt hóe jouw kind hoogbegaafd is, en of er -en zo ja: waar- begeleiding bij nodig is.

Hoe is jouw kind hoogbegaafd?
(Of, als je het aandurft, hoe ben je het eigenlijk zelf?)

* * * * * * * * * * * * * * *

Wil je doorpraten over dit onderwerp? Ik ben maandelijks te vinden in het Bolwerk tijdens de gratis open inloop ‘Hoogbegaafd in Apeldoorn‘. Je mag me ook een mail sturen.